Even opletten bij de heg. Voorzichtig stuurt Gonny Rutte-van Wees (84) haar scootmobiel uit de kelderbox van appartementencomplex Lelypark in Wieringerwerf. In z’n achteruit, dat vraagt opperste concentratie van Gonny, die de Ziekte van Parkinson heeft. Na een extra keertje steken, lukt het. ‘Je moet uitkijken dat je niet te hard gaat,’ weet Gonny na een aantal lessen op de scootmobiel.
Trots kijkt ergotherapeute Margreet Willemsen toe hoe Gonny haar rijvaardigheid demonstreert. Dat gaat heel beheerst. ‘De meeste beginnende bestuurders gaan op de scootmobiel te hard en dat kan gevaarlijk zijn. Oefenen is belangrijk.’
Margreet en Gonny hebben samen heel wat rondjes door de buurt gemaakt. ‘Het apparaat was niet het probleem. Gonny heeft lang autogereden. Het ging om zelfvertrouwen. Op een scootmobiel ben je kwetsbaar in het verkeer. En je moet ook leren omgaan met bijvoorbeeld kuilen in de weg of het inparkeren in de stalling.’
Angstig
De eerste ervaringen met de scootmobiel maakten haar angstig, bekent Gonny. ‘Ik schrok overal van.’ De oefenlessen met Margreet hebben enorm geholpen. ‘Ik reed laatst door het dorp en toen reden er wel acht auto’s achter mij. Ik probeerde rustig te blijven. Bij een bushalte kon ik aan de kant om ze te laten passeren. Ze zwaaiden allemaal naar me.’
‘Heel goed dat u zich niet heeft laten opjagen’, prijst Margreet. ‘Zo’n positieve ervaring laat zien dat het rijden met de scootmobiel heel leuk kan zijn en niet alleen maar lastig of eng.’
Gonny is inmiddels erg blij met haar vervoermiddel. ‘Dat geeft me zelfstandigheid en vrijheid.’ Het is nu 22 jaar geleden dat ze de diagnose Parkinson kreeg. ‘ De ziekte zit bij mij in de familie. Het proces gaat gelukkig heel langzaam.’
Rap en vlug
Bij de ziekte van Parkinson sterven zenuwcellen in de hersenen af, waardoor klachten ontstaan zoals moeite met bewegen of problemen met praten en denken. Parkinson is de snelst groeiende hersenziekte ter wereld en is niet te genezen. Ondanks het trage verloop van de ziekte bij Gonny, is er in haar leven veel veranderd. ‘Ik was altijd rap en vlug. Nu moet ik alles rustig doen. Autorijden, fietsen en zwemmen gaan niet meer. Mijn vrijwilligerswerk voor de Zonnebloem heb ik opgegeven. Stofzuigen lukt ook niet meer. Maar kaarten met vriendinnen gaat nog heel goed. En wandelen ook. Al ga ik soms opeens langzamer lopen, zonder dat ik dat wil.’
Accepteren
Hoe gaat Gonny met de ziekte om? ‘Je moet het accepteren’, zegt ze ferm. ‘Maar Parkinson is ook hard werken. Je moet altijd je best doen om er tegenin te gaan. En soms wil ik er ook helemaal niet aan, vind ik het moeilijk om de ziekte bij anderen te zien. Parkinson kan zo zichtbaar zijn. Maar dat wil ik voor mezelf niet.’ Gonny trekt haar mooie jasje recht. ‘Daarom wil ik er verzorgd uit blijven zien.’
Glijlaken
Ergotherapeute Margreet ondersteunt Gonny bij alle hulpvragen in het dagelijks leven. Het oefenen met de scootmobiel was een belangrijk project. Maar er is bijvoorbeeld ook een glijlaken gekomen om het draaien in bed makkelijker te maken. ‘Mensen met de ziekte van Parkinson gaan steeds moeilijker bewegen. In en uit bed komen of je omdraaien vraagt dan veel energie. Met een speciaal satijnen laken gaat dat veel makkelijker.’
In een oogwenk zit Gonny op bed om het laken te demonstreren. Rap en vlug, zoals het altijd is gegaan. ‘Het scheelt een hoop gedoe als je ’s nachts naar het toilet moet.’ De randen van het laken zijn wat ruwer zodat mensen niet zomaar uit bed kunnen glijden. Daarnaast heeft Gonny een bedbeugel die steun geeft bij het opstaan of gaan liggen.
‘Het zijn eenvoudige hulpmiddelen, die heel veel betekenen voor de zelfstandigheid van mensen’, zegt Margreet. ‘Maar ook voor de complexere hulpvragen hebben we oplossingen.’
Buiten lonken het voorjaarszonnetje en de bloesem aan de bomen. Gonny geniet van haar bewegingsvrijheid op de scootmobiel. ‘Je moet altijd blijven kijken naar wat je wel kunt.’
Zorg nodig?
Als u te maken heeft met de ziekte van Parkinson en behoefte heeft aan informatie of ondersteuning, kunt u contact opnemen met het bemiddelingsbureau Zorg & Wonen via zorgbemiddeling@wzgsamen.nl of 088-6194100
